2020 жылы «Самұрық – Қазына «ҰӘҚ» АҚ компаниялар тобының сатып алу қорытындысы бойынша үнем 129 млрд теңгені құрады. 2018 жылдан бастап алынған үнемдеу көлемі 400 млрд теңгеден асты. Бұл туралы онлайн-брифинг барысында Қордың Басқарма төрағасының орынбасары Әлішер Пірметов мәлімдеді, деп хабарлайды Jana-kezen.kz.
Ә. Пірметовтың айтуынша, сатып алулардағы оң динамика бәсекелестікті кеңейту және бір көзден сатып алуды барынша қысқарту арқасында мүмкін болды.
«Өткен жылдардың тәжірибесі жеткілікті бәсекелестік орта құру үнемдеудің үлесін арттыратынын көрсетті. Орташа алғанда, бұл бір көзден сатып алуларға қарағанда 4-5 есе көп», – деді Әлішер Пірметов.
Ә. Пірметов сатып алу қызметін ұйымдастырудағы жаңа тәсілдердің нәтижелерін ұсынды. Ол сатып алудың дұрыс құрылған жүйесін қамтамасыз етуге компаниялар тобының тұрақты жұмыс істеуі байланысты болғанын атап өтті. Осыған байланысты Қор оларды орталықтандыру бойынша шаралар қабылдады.
Осылайша, алғашқы пилоттық жобалар ағымдағы жылы іске асырылып, тиімділігін көрсетті. Атап айтқанда, ұйымдастырушылық құрылымдар оңтайландырылды, басқару деңгейлері қысқартылды, сатып алу және шаруашылық қамтамасыз ету функцияларына арналған шығыстар 22% – ға дейін төмендетілді, өткізілген сатып алу қорытындылары бойынша үнемдеудің үлес салмағының көрсеткіші 23% – ға дейін өсті.
Ағымдағы жылы Қор категориялық сатып алуларды одан әрі дамыту бойынша жұмыстарды жалғастырды. Сатып алудың осы түрі аясында Ә. Пірметов Қордың импорттық өнімдерді жеткізуді толығымен алып тастағанын хабарлады. Сонымен қатар, жеткізілетін өнімдерге бірыңғай талаптарды шоғырландыру және дамыту арқылы айтарлықтай қаражат үнемделді.
Мысалы, «Арнайы аяқ киім» категориялық стратегиясы бойынша импорт алынып тасталды және 16 ОТӨ-ден 100% сатып алынды. Сатып алу көлемі-4,5 млрд теңге. Бұған дейін қаражат Ресей мен Қытайға «кеткен», – деп атап өтті А.Пірметов. Сонымен қатар, оның айтуынша, сатып алу бағаларының ауқымы 10 еседен астам қысқарды, бұл 1 млрд теңгеден астам пайда алуға мүмкіндік берді. Сондай-ақ, стратегияда аяқ киім өндірісінде қазақстандық шикізатты пайдалану бойынша өндірушілерге қойылатын талаптар көзделгенін атап өткен жөн.
Әлішер Пірметов сондай-ақ «оффтейк-шарт»тетігі шеңберінде импортты алмастыруды ынталандыру туралы еске салды. Оның айтуынша, аталған жобаларды іске асыру Қазақстанда баламасы жоқ жаңа өндірістер құруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл тәсіл отандық инвестициялық қызметті жандандыруға, жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.
Қазіргі уақытта импортты алмастыру бағдарламасы аясында 43 жоба мақұлданды, 25,5 млрд теңге сомасына 71 оффтэйк-шарт жасалды. Қосымша, 7,7 млрд теңге сомасына тағы 21 оффтэйк-шарт жасасу жоспарлануда. Кепілдендірілген офф-тейк шарттар түрінде қолдау алған кәсіпорындар тек өткен жылы 16,5 млрд теңге салық төледі.
«Оффтейк-шарттар» тетігі өзін отандық кәсіпкерлерді қолдаудың айтарлықтай тиімді құралы ретінде көрсетті. Ең бастысы, егер бұрын компаниялардың қаражаты шетелге «кеткен» болса, қазір олар Қазақстан экономикасына жұмыс істеуде. Жаңа технологиялар мен құзыреттер игерілуде, жаңа жұмыс орындары құрылуда және бюджетке салық төленіп жатыр», – деп атап өтті Ә. Пірметов.
Өз кезегінде, холдинг ішіндегі сатып алуды оңтайландыру шеңберінде 2017 жылдан бастап 2020 жылға дейін бәсекелес ортаға 4000 позиция берілді, қазіргі уақытта осы тізбеде 213 позиция бар. Қабылданған шаралар осы кезеңде 23 мың бизнес субъектілеріне 1 трлн теңге сомасына Қордың сатып алуларына тікелей қол жеткізуге мүмкіндік берді. Сонымен қатар, құрылған бәсекелестік орта есебінен Қор компаниялары 70 млрд теңге көлемінде үнем алды.
Қор сондай-ақ кәсіпкерлерді қолдаудың нақты шараларын іске асырды. Осылайша, айналым қаражатының жеткіліксіз екендігін ескере отырып, Қордың тауар өндірушілері шартсыз басымдықты және 30% – дан кем емес міндетті алдын ала төлемді көздеді, 5 жұмыс күнінен кешіктірмей жеткізілген тауарлар үшін ақы төлеу туралы талап енгізілді және жобалау құжаттамасын әзірлеу кезінде қазақстандық өнімді міндетті түрде қолдану жөніндегі талап белгіленді.
Қабылданған шаралардың тиімділігі мен уақтылылығын қол жеткізілген көрсеткіштер растайды – «қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасының алты саласы бойынша сатып алудағы жергілікті қамту үлесі 2019 жылмен салыстырғанда ағымдағы жылы 30% – дан 69% – ға дейін ұлғайды, ОТӨ-ден сатып алу үлесі 2019 жылғы 39% – дан 2020 жылы 83% – ға дейін өсті.
Ағымдағы жылдың 11 айында сатып алу көлемі 2,9 трлн теңгені құрады, оның 90% – ы немесе 2,6 трлн теңге отандық кәсіпкерлер арасында орналастырылған.
Естеріңізге сала кетейік, 2020 жылды «Самұрық-Қазына» Қоры Кәсіпкерлікті қолдау жылы деп жариялады.
