Қаржылық мониторинг агенттігі азаматтарға ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 150-бабымен және ҚР Қылмыстық кодексінің 217-бабымен қаржы пирамидаларын жарнамалау және олардың қызметін жүзеге асыру үшін әкімшілік және қылмыстық жауапкершілік қарастырылғанын ескертеді.
Қаржы пирамидасының негізгі белгілеріне назар аудартқымыз келеді:
- Қаражаттың елеулі сомасын салу қажеттілігі.
- Ірі пайыздарды және салынған ақшаны тез қайтаруды уәде ету.
- Төлемді алу үшін таныстарыңызды олар да өз қаражаттарын салуы үшін тарту керек.
- Жоба «ноу-хау» ретінде ұсынылады.
- Компания қаражат жинау қарсаңында тіркелген, оның жарғылық капиталы ең төмен және жалғыз құрылтайшысы бар. Тіркеуді ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінің сайтында «Салық төлеушілерді іздеу» сервисі арқылы тексеруге болады.
- Әлеуметтік желілердегі белсенді және ойдан кетпейтін жарнама, түрлі презентациялар, түрлі мүмкін сыйлықтардың ұтыс ойындары, сыйлықтар, жолдамалар, парақшаларды жаппай тарату, пошта және e-mail арқылы тарату.
- Шартты мұқият зерделеу кезінде, егер бір нәрсе дұрыс болмай қалса, ешкімге жауапкершілік жүктелмейтіні түсінікті.
- Компания өзін «микроқаржы ұйымы», «несие бюросы», «қарызға қарсы бағдарлама», «қаржылық қызметтер орталығы» ретінде жасыра алады. Жиі «Сіз банктен бас тарттыңыз ба? Біз көмектесеміз!», «Берешектен құтылуға көмектесеміз!», «Ақшаңызды көбейтіңіз», «Тәуекелсіз пассивті кіріс» және т. б. «қатты» ұрандармен бірге жүреді.
- ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің лицензиясы жоқ.
- Қолма-қол ақшаны қабылдайды немесе компанияның банктердегі арнайы есеп айырысу шоттарын қолданбай, интернет-төлемдер мен аударымдардың әртүрлі жүйелерін пайдаланады.
Мысалы, «Finiko» компаниясы жоғары пайыздарды ұсынады (2-тармақ), бірақ бастапқы соманы салу қажет (1-тармақ), пайдаланушыға CFR криптовалюталарын және өзге инвестициялық құралдарды сатып алуды ұсынады (4-тармақ), ҚНРДА-нің лицензиясы жоқ (9-тармақ), өздерін «пайда табудың автоматтандырылған жүйесі» ретінде жарнамалайды (6 және 8-тармақ), ақшаны тек қолма-қол нысанда қабылдайды немесе Qiwi-әмияндар, Яндекс-ақша, Easy Pay, PayPal және басқалары (10-тармақ) сияқты интернет-төлемдер мен аударымдарды қолданады.
Осылайша, 10 белгінің 7-і қаржы пирамидасының қызметіне сәйкес келеді.
